‘Marktwerking in de zorg: Onzindiscussie?’ – Column GGzE Magazine december 2009
Voor de een is het de oplossing van alle problemen, voor de ander is het juist de oorzaak. Het thema marktwerking in de zorg houdt ons al vele jaren bezig. Voor- en tegenstanders zien in nieuwe ontwikkelingen vooral hun eigen gelijk bevestigd en de discussie lijkt niet zoveel op te schieten. Daarom moeten we maar eens ophouden met het zoeken naar antwoorden op de vraag of marktwerking wel of niet moet. Als een discussie zoveel verdeeldheid oproept, moet je een andere vraag stellen. Namelijk de vraag waar het allemaal om begonnen is: hoe krijgen we goede, betaalbare, effectieve en vooral menselijke zorg?
Bij het zoeken naar een antwoord op de vraag ontdek je vanzelf dat voor- en tegenstanders van marktwerking allebei voor een deel gelijk hebben. Niemand kan ontkennen dat concurrentie prikkelt, stimuleert en het beste naar boven kan halen. Maar niemand mag ook zijn ogen sluiten voor het feit dat een markt niet kan werken als er geen markt is! Concurrentie heeft wel degelijk bijgedragen aan de verkorting van de wachtlijsten. Tegelijkertijd zijn er voor zware en complexe zorg slechts weinig aanbieders beschikbaar. Simpelweg omdat anderen er geen brood in kunnen of willen zien.
Marktwerking kan voor een deel van de zorg prima werken, maar dat geldt niet voor de totale zorgsector. Er zijn te veel problemen die niet door de markt worden opgelost. De mensen op de werkvloer klagen terecht over te veel bureaucratie en te weinig tijd voor de zorg zelf. Cliënten met de zwaarste problemen moeten vaak het langst wachten. Hoe krijgen we dan toch die goede zorg en wie moet dan wat doen?
Als je aan alle betrokkenen vraagt wat er moet gebeuren, dan weet iedereen het beste wat de ánder moet doen. Laten wij het daarom nu eens even bij onszelf houden. Wij richten ons als GGzE op mensen met bijzondere psychiatrische problemen. Dat doen we al heel lang en dat willen we graag nog heel lang blijven doen. We willen onze zorg daar waar het kan en moet graag verbeteren, door meer aandacht te hebben voor menselijke en liefdevolle bejegening, gastvrijheid, de lichamelijke gezondheid, gezond eten en drinken en bewegen. Alleen dat laatste is al heel belangrijk. De gemiddelde levensverwachting van cliënten met bijzondere psychiatrische problematiek is ruim twintig jaar lager dan gemiddeld!
We willen investeren in het creëren van een helende omgeving. Door de familie en naaste omgeving meer te betrekken, menswaardige technologie te introduceren, gebouwen aantrekkelijker te maken. En natuurlijk hoort daar een gezonde organisatie bij met tevreden medewerkers, met een solide financiële basis en een goede relatie met verwijzers. Al deze aspecten, waar we al mee bezig waren, passen prima in het zogeheten Planetree concept. Een concept dat de mens voorop stelt. Een concept dat ons ook de gelegenheid biedt om samen met alle betrokkenen te zoeken naar manieren om al die mooie voornemens niet alleen te wíllen maar ook daadwerkelijk uit te gaan voeren. Over het hoe zal zeker gediscussieerd moeten worden. Maar dat zullen in ieder geval géén onzindiscussies zijn.
